Delia antiqua

Śmietka cebulanka

Śmietka cebulanka — opis i cykl rozwojowy

Śmietka cebulanka (Delia antiqua) to powszechnie występujący w Polsce szkodnik. Szara muchówka o przezroczystych skrzydłach mierzy od 5 do 7 mm długości.

Składane przez nią wydłużone białe jaja mają 1-2 mm długości. Najczęściej składane są między liśćmi, w łuskach lub w glebie w pobliżu roślin. Najniebezpieczniejsze dla upraw są larwy, które uszkadzają liście, korzenie oraz piętki. Prowadzi to do opóźnienia wzrostu, zmniejszenia plonów, więdnięcia rośliny, żółknięcia i zasychania. Uszkodzone rośliny są także bardziej podatne na infekcje wywoływane przez patogeny.

Larwy żerują przede wszystkim w uprawie cebuli, szalotki, pora, szczypiorku oraz czosnku.

Aby zminimalizować szkody spowodowane przez śmietkę cebulankę, należy uwzględnić płodozmian oraz unikać sadzenia roślin o długim okresie kwitnienia obok siebie. Skutecznym sposobem kontrolowania populacji tego szkodnika jest wykorzystanie naturalnych wrogów lub chemicznych środków ochrony roślin.

Oznaki występowania śmietki cebulanki

Pierwsze dorosłe osobniki śmietki cebulanki zazwyczaj pojawiają się w maju, po około 2-3 tygodniach pojawia się pierwsze pokolenie larw. Żerowanie larw drugiego pokolenia tego szkodnika przypada na okres od połowy lipca do września.

Regularna lustracja plantacji jest kluczowa. Należy zwracać uwagę na więdnięcie, wypadanie lub żółknięcie liści roślin. Miejsca żerowania śmietki mogą być porażone przez patogeny, dlatego miękkie lub zgniłe cebulki mogą również świadczyć o występowaniu larw w uprawie.

Szkody wyrządzone przez śmietkę cebulankę

Larwy pierwszego pokolenia żerują na roślinach w fazie 1-3 liści (maj/czerwiec). Powodują uszkodzenia w formujących się liściach, a także w korzeniach i piętkach warzyw cebulowych. Drugie pokolenie niszczy cebule, ząbki czosnku, piętki oraz łodygi.

Uszkodzenia te mogą obniżyć jakość cebul i sprawić, że roślina będzie bardziej podatna na choroby i szkodniki. Poważnie uszkodzone cebulki mogą zmięknąć lub zbutwieć, przez co nie będą nadawały się do spożycia.

Biologiczne zwalczanie śmietki cebulanki

Stosowanie biologicznych preparatów i pożytecznych organizmów jest skuteczną metodą zwalczania śmietki cebulanki (Delia antiqua). Naturalnym wrogiem śmietki są pożyteczne nicienie z gatunku Steinernema feltiae. Aplikację przeprowadza się w postaci oprysku lub przez linię kroplującą. Po zastosowaniu nicienie wyruszają w poszukiwaniu larw, wnikają w ciało szkodnika i doprowadzają do jego śmierci.

Stosowanie pożytecznych nicieni jest w pełni bezpieczne dla ludzi i zwierząt oraz niesie wiele korzyści w porównaniu z metodą zwalczania za pomocą środków chemicznych. Nicienie Steinernema feltiae są gatunkiem entomopatogenicznym, co oznacza, że mogą żyć i rozmnażać się tylko w ciele żywiciela-owada. W przypadku jego braku umierają.

Skuteczne stosowanie nicieni do zwalczania śmietki cebulanki

Sukces w zwalczaniu śmietki cebulanki zależy od częstej lustracji oraz stałego monitorowania jej rozwoju. Po wykryciu pierwszych larw w uprawie zalecane jest dwukrotne zastosowanie produktu Capirel w odstępie 8–10 dni. Dzięki takiemu zabiegowi większość larw śmietki cebulanki zginie, a presja szkodnika pozostanie na niskim poziomie.

Należy pamiętać o zapewnieniu odpowiednich warunków przed zastosowaniem nicieni. Gleba musi być wilgotna, należy też unikać intensywnego słońca oraz silnego wiatru. Niska wilgotność utrudnia nicieniom przemieszczanie się, a słońce oraz wiatr mogą spowodować zbyt szybkie wyschnięcie preparatu. Najlepszy efekt przyniesie oprysk późnym popołudniem. Można również dokonywać oprysków podczas deszczu. W takim przypadku nicienie są natychmiast wprowadzane do gleby.

Chemiczne pestycydy mogą mieć bezpośredni i pośredni wpływ na naturalnych wrogów szkodników. Przed zastosowaniem pożytecznych nicieni prosimy o sprawdzenie bazy danych skutków ubocznych.